Hart van Gé: samenwerken aan gezondheid en geluk in Moerwijk

 

Huisarts Amanda de Glanville ontdekte dat adviezen en medicijnen niet altijd genoeg zijn om mensen gezond te maken. Er is meer nodig: ‘gezondheid bestaat uit heel veel facetten.’

Nori van Balkom (li) en Amanda de Glanville. Foto: Henriette Guest

Stress is hoofdoorzaak van veel klachten

Amanda heeft een huisartsenpraktijk in Moerwijk, een wijk die zij omschrijft als een van de ongezondste wijken van Nederland: “We hebben veel ziekte en de hoogste sterftecijfers aan hart- en vaatziekten onder mannen. Het is ook een arme wijk, dus is het de vraag hoe je de mensen hier gezonder maakt. Met ons huidige systeem redden we het in elk geval niet, want we hobbelen achteruit ondanks alle inzet die ook nog eens te duur is.” Dus ging zij drie jaar geleden bij de bewoners in haar spreekkamer te rade. Waar kwamen al die gezondheidsproblemen in haar wijk toch door? Niet alleen door lichamelijke oorzaken, leerde ze. “Ook door stress en kansongelijkheid. Stress is zelfs de hoofdoorzaak van veel klachten, maar dat kun je niet in je eentje in de spreekkamer oplossen.” Een andere oorzaak is eenzaamheid, vertelt ze verder. “En als je constateert dat eenzaamheid dodelijker is dan roken, moet je iets aan die eenzaamheid doen.”

Huis van Gé

Amanda en twee andere huisartsen uit Moerwijk kwamen tot een nieuw initiatief: Huis van Gé. Dat moet een innovatief gezondheidscentrum worden op de Jan Luykenlaan, waar de gezondheidsbehoeften van de wijk en de zorg elkaar vinden. Gé staat voor gezondheid, geluk, gemeenschap en geloof. Zover is het nog niet, maar ondertussen zijn noodzaak en behoefte om de gezondheid van de wijk te verbeteren er al wel. Daarom werd besloten tot de start van Hart van Gé, de pilot op weg naar het toekomstige gezondheidscentrum.

“Het gaat er bijvoorbeeld ook over hoe de wijk eruitziet. Is die wel groen en nodigt die uit tot bewegen?”

Vanuit de behoefte van bewoners

“De pilot zijn we gestart om niet stil te zitten, want de noodzaak is er nu al. In Hart van Gé gaan we experimenterend aan de slag met het concept van Huis van Gé, in een gedeelde ruimte waar zorg en welzijn elkaar vinden vanuit de behoeften van de bewoners”, legt GGD medewerker Nori van Balkom uit. Zij is als projectleider verbonden aan de pilot die net anderhalve maand draait. “We werken bijvoorbeeld samen met de Moerwijk Moeders, Buurtkamer de Luyk, het Gezondheidsteam en verschillende onderwijsinstellingen zoals Universiteit Leiden. Hier proberen we in het klein hoe deze innovatieve combinatie eruit kan zien en willen we ook het belang voor het toekomstige en grotere Huis van Gé zichtbaar maken.”

Bewoners kijken verder dan ziekte en zorg

“Bij gezondheid wordt al snel gedacht aan ziekte en lichamelijke kwalen”, vertelt Nori. “Maar de gesprekken in de wijk zijn van een heel andere orde. Bewoners kijken verder dan ziekte en zorg. Het gaat er bijvoorbeeld ook over hoe de wijk eruitziet. Is die wel groen en nodigt die uit tot bewegen? Voelen bewoners zich veilig genoeg om een rondje te wandelen? Het gaat over kinderen die zonder gedoe lekker buiten kunnen spelen. Deze gesprekken maken de gezondheidsprioriteiten vanuit de bewoners zichtbaar. Die krijgen aandacht in Hart van Gé.”

Nori van Balkom (li) en Amanda de Glanville. Foto: Henriette Guest

Alles wat mensen gezonder of gelukkiger maakt is welkom

Zo werd er al een masterclass ‘positieve gezondheid’ georganiseerd met een aantal wijkbewoners en professionals en komen de Moerwijk Moeders elke maandag bij elkaar. Amanda komt met andere voorbeelden: “Als mensen samen willen koken, heeft dat ook met gezondheid te maken. Wij doen zelf een kookcursus met kinderen om ze te leren wat de voedingswaarde is van wat ze eten. De gezondheidswinst is dat kinderen weten wat ze eten. Alles wat mensen gezonder of gelukkiger kan maken is welkom in Hart van Gé. Een wijkbewoonster wil een kledingruilbeurs organiseren. Het zou haar gelukkig maken en mensen met een kleine beurs helpen. Het vermindert de financiële stress, dus is het gezond.”

“Mensen uit Moerwijk hebben een kracht die soms onvoldoende gebruikt wordt”

Proefdraaien

“We mogen nu proefdraaien voor een periode van twee jaar”, Amanda is daar heel erg blij mee, zegt ze. “Mensen uit Moerwijk hebben een kracht die soms onvoldoende gebruikt wordt. In Hart van Gé komen wijkbehoeftes en professionals samen om te werken aan een gezonder en gelukkiger Moerwijk. We beginnen bij de behoefte in plaats van het aanbod. Dan is de vooruitgang veel groter en bovendien duurzamer, omdat het verankerd is in de wijk.”